Τα Χριστούγεννα φτάνουν και τα γλυκά πάλι θα κάνουν την εμφάνισή τους στους μπουφέδες των σπιτιών και στις βιτρίνες των μαγαζιών. Για την θρεπτική αξία των πιο γνωστών χριστουγεννιάτικων γλυκών της Ελλάδας γνωρίζουμε ήδη αρκετά, οπότε φέτος είναι ευκαιρία να αναφερθούμε σε μερικά παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα γλυκά χωρών της Ευρώπης και να δούμε μερικές διαφορές τους με τα δικά μας.
Σε γενικές γραμμές αυτό που μπορεί να παρατηρηθεί είναι ότι στις πιο βόρειες χώρες, χρησιμοποιούν επί το πλείστον αυγά, ζάχαρη και βούτυρο, ενώ στην Ελλάδα έχουμε γλυκά όπως τα μελομακάρονα και τις δίπλες, οι οποίες περιέχουν ελαιόλαδο. Ας δούμε όμως μερικά γλυκά.
Αγγλική xριστουγεννιάτικη πουτίγκα
Το παραδοσιακό γλυκό των Χριστουγέννων στην Αγγλία είναι ένα είδος πουτίγκας, ιδιαίτερα χαρακτηριστικό για τα μυρωδικά που περιέχει. Συχνά παρατηρείται η συνταγή αυτή να παρουσιάζει κάποιες μικροδιαφορές από σπίτι σε σπίτι καθώς ακολουθούν κάποια οικογενειακή παράδοση και προσπαθούν να τη διατηρήσουν. Σε αυτή τη συνταγή συνδυάζονται συστατικά που παλαιότερα τα θεωρούσαν ακριβά ή πολυτελή, όπως τα γλυκά μπαχαρικά. Σαν εμφάνιση έχει αρκετά σκούρο χρώμα, λόγω της μαύρης ζάχαρης ή και της μελάσας που μπορεί να περιέχει. Οι συνταγές μεταξύ τους διαφέρουν στην αναλογία των συστατικών ή στα είδη των μυρωδικών. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε, είναι, ότι αποτελεί ένα γλυκό με αρκετές θερμίδες αλλά και με πολύ ιδιαίτερα συστατικά. Η περιεκτικότητά του σε αυγά, ζωικό βούτυρο και γάλα, αυξάνει το επίπεδο των κακών λιπιδίων και της χοληστερόλης. Από την άλλη, όμως, είναι ένα γλυκό που περιέχει μαύρη ζάχαρη, σταφίδες δαμάσκηνα, αμύγδαλα αλλά και μπαχαρικά όπως το μοσχοκάρυδο, την κανέλα, και το τζίντζερ. Αποτελούν τρόφιμα και μπαχαρικά με ιδιαίτερες θρεπτικές ιδιότητες οι οποίες ενισχύουν κατευθείαν όχι μόνο τη γευστική αλλά και τη διατροφική αξία της πουτίγκας, αφού περιέχει κάποια ποσότητα φυτικών ινών, βιταμινών συμπλέγματος Β, καλίου, σιδήρου κ.α. Θερμιδομέτρηση 100 γρ. Αγγλικής Χριστουγεννιάτικης πουτίγκας δίνει περίπου 300 θερμίδες. Η συγκεκριμένη πουτίγκα προσφέρεται μαζί με κάποιο συνοδευτικό όπως είναι η κρέμα. Χαρακτηριστικές είναι οι συμβουλές τoυ NHS (Βρετανικό σύστημα υγείας) για το Χριστουγεννιάτικο γεύμα, όπου συστήνει κρέμα χαμηλή σε λιπαρά ή χαμηλό σε λιπαρά ελληνικό γιαούρτι. Προσωπικά δεν το έχω δοκιμάσει, αλλά είναι κάτι που με βάζει σε μεγάλο πειρασμό. Αγγλική χριστουγεννιάτικη πουτίγκα μαζί με ελληνικό γιαούρτι, ποιός άραγε θα το δοκιμάσει πρώτος;
Ιταλικό panettone (το ιταλικό xριστουγεννιάτικο τσουρέκι)
Το panettone προέρχεται ουσιαστικά από το Μιλάνο, αλλά το βρίσκουμε τις μέρες των Χριστουγέννων στην Ιταλία, τη νοτιοανατολική Γαλλία, τη Βραζιλία, το Περού, τη Μάλτα, τη Γερμανία και την Ελβετία, και αποτελεί ένα από τα σύμβολα της πόλης του Μιλάνου. Στην ορολογία των Ιταλών το panettone προέρχεται από τις λέξεις “panetto” που σημαίνει μικρή φραντζόλα ψωμί και με την κατάληξη “-one” το οποίο το μετατρέπει σε “μεγάλο ψωμί”. Υπάρχουν διάφορες συνταγές για panettone αλλά από τα βασικά συστατικά είναι το αλεύρι, η μαγιά, το γάλα, η μαύρη ζάχαρη, το βούτυρο, η κόντιτα, οι σταφίδες και το αλάτι. Μία φέτα γλυκού (83 γρ. περίπου) μας δίνει 300 θερμίδες, 20% λιπαρά επί το πλείστον κορεσμένα και 14% σάκχαρα απλά. Αποτελεί επίσης πηγή χοληστερίνης και αλατιού. Για όσους το έχουν δοκιμάσει είναι ένα πεντανόστιμο “τσουρέκι”, το οποίο όμως πρέπει να τρώγεται με προσοχή για να μην ξεφεύγουμε θερμιδικά.
Γαλλική βασιλόπιτα (Galette des Rois)
Η Galette des Rois είναι παραδοσιακό κέικ της Γαλλίας το οποίο καταναλώνεται τις μέρες των Θεοφανίων. Το κέικ μπορεί να είναι κυκλικό ή τετράγωνο, αποτελείται από στρώσεις σφολιάτας και από μία πυκνή αμυγδαλωτή γέμιση.
Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος βρει το “κουκί φασολιού” ή την φιγούρα που είναι κρυμμένη μέσα στην πίτα, γίνεται ο βασιλιάς της ημέρας και θα πρέπει να προσφέρει το επόμενο κέικ. Το κέικ είναι πάντα στολισμένο με μία χάρτινη κορώνα με την οποία “στέφεται” βασιλιάς όποιος βρει την κρυμμένη φιγούρα. Τα συστατικά περιλαμβάνουν σφολιάτα, κοπανισμένα αμύγδαλα, ζάχαρη, αυγά, βούτυρο. Είναι ένα αρκετά θερμιδογόνο κέικ δεδομένου ότι τα 100 γρ. δίνουν περίπου 480 θερμίδες, όπως επίσης είναι πολύ πλούσιο σε απλά σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά. Η κατανάλωση του θέλει προσοχή από άτομα που έχουν θέματα με την υγεία τους.
Buche de Noel (Γαλλία και άλλες Γαλλόφωνες περιοχές)
To Buche de Noel, είναι και αυτό παραδοσιακό γλυκό της Γαλλίας, που σερβίρεται τα Χριστούγεννα. Το βρίσκουμε και σε άλλες Γαλλόφωνες περιοχές ή περιοχές που είχαν αποτελέσει Γαλλικές αποικίες. Μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος γλυκού ρολό (κορμός). Συνήθως αποτελείται από λευκό παντεσπάνι και η γέμιση εξαρτάται από τη συνταγή. Παρουσιάζεται σε μορφή κορμού ξύλου, πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρη για να συμβολίζει το χιόνι και λίγα φρέσκα μούρα διάσπαρτα στο πιάτο. Είναι γλυκό πλούσιο σε θερμίδες, κορεσμένα λιπαρά και απλά σάκχαρα. Οι θερμίδες εξαρτώνται από τη γέμιση και τον στολισμό του.
Turon catalan (Ισπανία αλλά και Ιταλία)
Το τουρόν είναι παραδοσιακό γλυκό της Ισπανίας το οποίο συνήθως περιέχει μέλι ή ζάχαρη, αυγά και αμύγδαλα σε διάφορες μορφές. Αποτελεί χριστουγεννιάτικο γλυκό και τις Ιταλίας. Είναι είτε σκληρό είτε μαλακό και σαν εμφάνιση μοιάζει με το μαντολάτο. Μπορούμε να βρούμε διάφορες συνταγές με σοκολάτα, πραλίνα, καρύδα, αλλά η παραδοσιακή συνταγή είναι με τα αμύγδαλα. Το Turon catalan έχει κοπανισμένα αμύγδαλα, ζάχαρη, πολλά αυγά, ξύσμα λεμονιού και κανέλλα. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι τη μεγάλη περιεκτικότητά του σε αυγά αλλά και σε ζάχαρη, θα πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ.
Brioche Tressee Τσεχία (Vanocka)
Είναι το xριστουγεννιάτικο τσουρέκι των Τσέχων. Μοιάζει με το γαλλικό μπριός. Περιέχει γάλα, αλεύρι, αυγά, μαγιά, βούτυρο, ζάχαρη και αλάτι. Ανάλογα με τη συνταγή μπορούν να προστεθούν σταφίδες και αμύγδαλα. Είναι ένα τσουρέκι πλούσιο σε λίπος, οπότε και σε αυτήν την περίπτωση, η κατανάλωσή του θέλει προσοχή. Έχουν ενδιαφέρον οι όποιες προκαταλήψεις που συνδέονται με αυτό το ψωμί. Λέγεται ότι το άτομο που παρασκευάζει το τσουρέκι, θα πρέπει να θυμάται εκείνη τη στιγμή κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο. Ένα άλλο έθιμο είναι να μην προσεγγίζεται τίποτα μεταλλικό ή ασημένιο κοντά στην Vanocka.
Παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο ουγγρικό κέικ (Bejgli)
Είναι και αυτό ένα αρκετά πλούσιο και θερμιδικό κέικ, όπως και η πουτίγκα. Περιέχει βούτυρο, ζάχαρη και αυγά αλλά ταυτόχρονα προστίθενται σταφίδες και καρύδια, τα οποία από τη μια του προσθέτουν θερμίδες και από την άλλη το κάνουν λίγο πιο υγιεινό. Ουσιαστικά μοιάζει με κέικ – ρολό, όπου το παντεσπάνι είναι ένα είδος γλυκού ψωμιού γεμισμένο με πάστα που η βάση της είναι είτε οι σπόροι παπαρούνας είτε τα καρύδια. Οι Ούγγροι, όταν τα σερβίρουν, τα συνοδεύουν συνήθως με κρασί.
Συμπεράσματα
Σε όποια περιοχή των ευρωπαϊκών χριστιανικών χωρών και αν πάμε θα βρούμε ένα ιδιαίτερο χριστουγεννιάτικο γλυκό, που συνοδεύεται με πλούσια τοπική και οικογενειακή παράδοση. Το καθένα απ’ αυτά τα γλυκά αποτελεί και μια εικόνα των διατροφικών συνηθειών ή της κουζίνας των συγκεκριμένων χωρών. Κοινό όμως χαρακτηριστικό όλων αποτελεί το βούτυρο και η ζάχαρη.
Συγκριτικά με τα ξένα, ο ελληνικός κουραμπιές και η ελληνική βασιλόπιτα σίγουρα δεν έχουν τεράστιες θερμιδικές διαφορές, αν χρησιμοποιήσουμε τις γνήσιες συνταγές. Τα μελομακάρονα όμως πάντα θα αποτελούν την κορωνίδα των γλυκισμάτων λόγω της υγιεινής διατροφικής τους σύνθεσης. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνουμε ανεξέλεγκτες ποσότητες. Είναι πολύ σημαντικό να απολαμβάνουμε τα εδέσματα των Χριστουγέννων χωρίς να επιβαρύνουμε την υγεία μας.
Καλά Χριστούγεννα, με υγεία, ειρήνη, χαρά και αγάπη!
